Wpływ trazodonu na znieczulenie ogólne u koni – wyniki badania

Jak trazodon wpływa na przebieg znieczulenia u koni?

Badanie retrospektywne kohortowe przeprowadzone w North Carolina State University College of Veterinary Medicine analizowało wpływ preoperacyjnego podania trazodonu na wybudzenie koni po znieczuleniu ogólnym. Analizą objęto dokumentację medyczną z okresu od stycznia 2022 do stycznia 2025 roku, identyfikując konie poddane znieczuleniu ogólnemu do badania MRI z powodów ortopedycznych.

Populację badaną stanowiło 19 koni, które otrzymały trazodon przed znieczuleniem (średnia dawka 3,3 mg/kg, zakres 1,9-5,1 mg/kg) oraz 38 koni w grupie kontrolnej o podobnym profilu demograficznym. Wszystkie konie były zdrowe i poddawane rutynowym procedurom obrazowania metodą rezonansu magnetycznego z powodów ortopedycznych. Średni czas znieczulenia wynosił odpowiednio 141,9 ± 41,6 min (zakres 80-196 min) w grupie trazodonu i 137,2 ± 25,3 min (zakres 96-287 min) w grupie kontrolnej, bez istotnej statystycznie różnicy między grupami (p = 0,753).

Czy preoperacyjne trazodon wpływa na jakość wybudzenia?

Głównym celem badania była ocena, czy podanie trazodonu przed znieczuleniem wpływa na jakość wybudzenia ocenianą w 5-stopniowej skali, czas trwania wybudzenia, potrzebę stosowania dodatkowych środków sedacyjnych lub leków odwracających w okresie wybudzenia. Protokoły anestezjologiczne, choć nie były standaryzowane, obejmowały podobne schematy dla obu grup, z premedykacją zawierającą ksylazynę (grupa trazodonu: 18/19 koni, 1 mg/kg [0,79-1,2 mg/kg]; grupa kontrolna: 38/38 koni, 1 mg/kg [0,75-1,6 mg/kg]), acepromazynę (grupa trazodonu: 14/19 koni, 0,016 mg/kg [0,01-0,02 mg/kg]; grupa kontrolna: 20/38 koni, 0,016 mg/kg [0,01-0,024 mg/kg]) i butorfanol (grupa trazodonu: 19/19 koni, 0,02 mg/kg [0,016-0,021 mg/kg]; grupa kontrolna: 35/38 koni, 0,02 mg/kg [0,016-0,022 mg/kg]). Indukcję przeprowadzono przy użyciu ketaminy (grupa trazodonu: 3,1 mg/kg [2,9-4 mg/kg]; grupa kontrolna: 3 mg/kg [2,14-3,7 mg/kg]) i propofolu (grupa trazodonu: 0,5 mg/kg [0,46-0,51 mg/kg]; grupa kontrolna: 0,5 mg/kg [0,3-0,53 mg/kg]), a podtrzymanie znieczulenia za pomocą izofluranu i wlewu deksmedetomidyny.

Wyniki badania wykazały, że średnia ocena wybudzenia w grupie koni otrzymujących trazodon wynosiła 4,7 ± 0,2, a w grupie kontrolnej 4,8 ± 0,1, bez istotnej statystycznie różnicy między grupami (p = 0,226, OR = 0,424, 95% CI [0,102, 1,743]). Średni czas wybudzenia wynosił 62,8 ± 21,3 min (zakres 40-135 min) w grupie trazodonu i 59,3 ± 12,0 min (zakres 40-91 min) w grupie kontrolnej, również bez istotnej różnicy statystycznej (p = 0,601, 95% CI [0,907, 1,182]). Analiza wieloczynnikowa wykazała istotny wpływ czasu trwania znieczulenia na czas wybudzenia (p = 0,008), natomiast podanie trazodonu (p = 0,583) ani występowanie hipotensji (p = 0,923) nie miały istotnego wpływu na ten parametr.

Jak modyfikowano postępowanie w trakcie wybudzenia?

Wszystkie konie w obu grupach otrzymały przynajmniej jeden środek sedacyjny podczas wybudzenia, najczęściej deksmedetomidynę (n = 51) lub ksylazynę (n = 6). U 5/19 koni otrzymujących trazodon podano tylko jeden środek sedacyjny (deksmedetomidynę u 4/19 koni [1 mcg/kg, zakres 0,8-1 mcg/kg] i ksylazynę u 1/19 koni [0,25 mg/kg]), w porównaniu do 17/38 koni w grupie kontrolnej (deksmedetomidynę u 14/38 koni [1 mcg/kg, zakres 0,8-1 mcg/kg] i ksylazynę u 3/38 koni [0,36 mg/kg, zakres 0,25-0,49 mg/kg]). Drugi środek sedacyjny podano 13/19 koniom w grupie trazodonu i 17/38 koniom w grupie kontrolnej. Dodatkowe środki sedacyjne obejmowały ksylazynę (13/19 koni w grupie trazodonu [0,35 mg/kg, zakres 0,16-0,6 mg/kg], 13/38 koni w grupie kontrolnej [0,26 mg/kg, zakres 0,1-0,5 mg/kg]), detomidynę (1 koń w grupie kontrolnej, 0,003 mg/kg), acepromazynę (1 koń w grupie kontrolnej, 0,018 mg/kg) i ketaminę (1 koń w grupie kontrolnej, 0,16 mg/kg). Trzeci środek sedacyjny podano 1/19 koni w grupie trazodonu i 4/38 koni w grupie kontrolnej – wszystkie otrzymały acepromazynę (grupa trazodonu: 0,0015 mg/kg; grupa kontrolna: 0,015 mg/kg [0,009-0,024 mg/kg]). Nie stwierdzono istotnej różnicy w częstości podawania dodatkowych środków sedacyjnych między grupami (p = 0,577, 95% CI [0,618, 2,250]).

Leki odwracające (atipamezol) zastosowano u 5/19 koni w grupie trazodonu i 3/38 koni w grupie kontrolnej. Średnia dawka atipamezolu wynosiła 0,037 mg/kg (zakres 0,005-0,07 mg/kg) w grupie trazodonu i 0,045 mg/kg (zakres 0,02-0,06 mg/kg) w grupie kontrolnej. Nie stwierdzono istotnej statystycznie różnicy w częstości stosowania leków odwracających między grupami (p = 0,073, OR = 4,167, 95% CI [0,902, 22,620]), choć zauważono tendencję do częstszego stosowania leków odwracających w grupie trazodonu.

Powikłania podczas znieczulenia ogólnego obejmowały hipotensję odnotowaną zarówno w grupie kontrolnej (16/38 koni) jak i w grupie trazodonu (8/19 koni). Hipoksemię (1/38 koni) odnotowano tylko w grupie kontrolnej. Tachykardia zatokowa (1/19 koni), bradykardia (1/19 koni) i hipokalcemia (1/19 koni) wystąpiły tylko w grupie trazodonu. Hipotensja trwała od 5 do 10 minut i była skutecznie leczona dobutaminą u wszystkich koni. Pojedynczy koń w grupie kontrolnej z objawami hipoksemii był leczony poprzez modyfikację ustawień respiratora, a hipoksemia ustąpiła przed wybudzeniem. Hipokalcemię skorygowano podaniem glukonianu wapnia. Bradykardia i tachykardia ustąpiły bez interwencji.

Co mówi dalsza analiza i praktyczne zastosowanie?

Co istotne, w żadnej z grup nie odnotowano poważnych powikłań podczas wybudzenia, takich jak złamania, miopatie, neuropatie, niedrożność dróg oddechowych, obrzęk płuc czy niemożność wstania. U wszystkich koni zastosowano wybudzanie wspomagane linami.

Autorzy badania podkreślają, że podanie trazodonu przed znieczuleniem ogólnym u koni poddawanych badaniu MRI z powodów ortopedycznych nie wpływa negatywnie na jakość i czas wybudzenia, co potwierdza pierwotną hipotezę badawczą. Sugeruje to, że trazodon, mimo potencjalnego działania sedacyjnego i możliwości wywoływania ataksji, może być bezpiecznie stosowany w okresie okołooperacyjnym u koni bez zwiększania ryzyka powikłań podczas wybudzenia.

Badania wykazały, że sedacja po doustnym podaniu trazodonu trwa od 0,5 do 8 godzin u większości koni, a jego okres półtrwania wynosi 4-6 godzin po pierwszym podaniu i 7-9 godzin po czwartym podaniu. Efekty sedacyjne trazodonu mogą więc utrzymywać się w okresie pooperacyjnym u koni, którym podano trazodon przed znieczuleniem.

Głównym ograniczeniem badania był jego retrospektywny charakter, brak standaryzacji protokołów anestezjologicznych oraz stosunkowo mała liczebność grupy badanej. Autorzy zaznaczają, że do wykrycia statystycznie istotnej różnicy przy tak małej różnicy w średnich ocenach wybudzenia potrzebna byłaby próba licząca ponad 3500 koni. Ponadto, wykorzystana w badaniu skala oceny wybudzenia nie była zwalidowana, co mogło wpłynąć na subiektywność oceny, choć większość pacjentów znieczulanych do MRI w tej instytucji jest prowadzona przez jednego dedykowanego technika anestezjologicznego, co może ograniczać zmienność międzyosobniczą w ocenie wybudzenia.

Wyniki badania mają istotne znaczenie kliniczne, sugerując, że trazodon może być bezpiecznie stosowany u koni w okresie okołooperacyjnym bez negatywnego wpływu na jakość wybudzenia po znieczuleniu ogólnym. Dalsze prospektywne badania z większą próbą i standaryzowanymi protokołami są jednak wskazane, aby lepiej ocenić potencjalny wpływ trazodonu na potrzebę stosowania dodatkowych środków sedacyjnych i leków odwracających w okresie wybudzenia.

Podsumowanie

Retrospektywne badanie kohortowe przeprowadzone w North Carolina State University College of Veterinary Medicine analizowało wpływ preoperacyjnego podania trazodonu na wybudzenie koni po znieczuleniu ogólnym do badania MRI. W badaniu uczestniczyło 57 koni, z czego 19 otrzymało trazodon przed znieczuleniem, a 38 stanowiło grupę kontrolną. Średnia dawka trazodonu wynosiła 3,3 mg/kg. Analiza wykazała brak istotnych różnic w jakości wybudzenia między grupami, z oceną 4,7 w grupie trazodonu i 4,8 w grupie kontrolnej. Czas wybudzenia był również podobny w obu grupach. Wszystkie konie otrzymały przynajmniej jeden środek sedacyjny podczas wybudzenia, najczęściej deksmedetomidynę lub ksylazynę. Powikłania, takie jak hipotensja, wystąpiły w obu grupach i były skutecznie leczone. Nie odnotowano poważnych komplikacji podczas wybudzenia. Badanie sugeruje, że trazodon może być bezpiecznie stosowany w okresie okołooperacyjnym u koni, choć potrzebne są dalsze prospektywne badania z większą próbą i standaryzowanymi protokołami.